Písek – królewskie miasto nad Otawą
Na złotonośnych piaskach powstała osada, która rozrosła się do wsi, później do królewskiego dworu, a ostatecznie do miasta z zamkiem, które założył Przemysł Ottokar II.
Pod koniec XIII wieku w Písku powstała mennica, która później została przeniesiona do Kutnej Hory. Za panowania Karola IV w mieście utworzono skład soli oraz największy magazyn zboża w Czechach.
W czasie wojen husyckich Písek wspierał husytów i prawdopodobnie był pierwszym czeskim miastem, w którym pojawiły się słynne kadzie husyckie, do których mieszkańcy oddawali swoje kosztowności.
Miasto przeżywało największy rozkwit w XVI wieku, gdy przypadł mu królewski zamek i wybudowano wiele renesansowych kamienic mieszczańskich.
Klejnotem Písku jest najstarszy kamienny most w Republice Czeskiej, wpisany na listę narodowych zabytków kultury – starszy nawet niż Most Karola w Pradze. Dawniej nazywano go również Mostem Starym lub Jelenim, ponieważ według legendy jako pierwszy przeszedł po nim jeleń.
Písek posiada dwa równoległe rynki, a jego centrum sprawia wrażenie jednorodnej całości. Na Dolnym Rynku (Wielkim) znajduje się duży budynek ratusza z dwiema wieżami. Ratusz jest barokowy, wzniesiony w latach 1740–1767. W jego fasadzie znajduje się przejście prowadzące na dziedziniec zamku. Królewski zamek pierwotnie miał cztery skrzydła, jednak w 1510 roku spłonął i niektóre jego części zostały odbudowane. W skrzydle zachodnim znajduje się Muzeum Prácheńskie, które w 1996 roku otrzymało prestiżową nagrodę Rady Europy „Europejskie Muzeum Roku”. Tuż obok stoi budynek słodowni, obecnie największy w Europie plac zabaw dla dzieci i rodzin.
Znaczna część domów w historycznym centrum miasta została w XIX i XX wieku przebudowana i ozdobiona fasadami w stylu empire lub historyzującym. Na hotelu Otava można zobaczyć malowidła na podstawie projektów Mikoláša Aleša.
Do architektonicznej mozaiki miasta należą także wille zaprojektowane przez architektów Janáka, Jurkoviča i Koulę oraz nowoczesna designerska kładka autorstwa architekta i rodowitego píseczanina Josefa Pleskota, rozciągająca się nad Otawą przy św. Wacławie, służąca pieszym i turystom.
Písek nadal żyje piaskiem – wzdłuż rzeki można zobaczyć rzeźby i dzieła sztuki wykonane z piasku. Od 2007 roku co roku w maju, podczas wydarzenia Pískoviště, powstają na nabrzeżu obok kamiennego mostu monumentalne rzeźby z piasku. Ta galeria pod gołym niebem jest zwykle dostępna aż do jesieni, w zależności od stanu rzeźb.
Dodatkowe informacje
Słynni rodacy:
- Fráňa Šrámek (1877–1952) – niemal utożsamiany z miastem, uczył się w miejscowym gimnazjum i mieszkał niedaleko mostu i rzeki w domu U Koulí. W 1894 opuścił miasto i nigdy już do niego nie powrócił – zaproszenia odrzucał lub odpowiadał na nie wierszami.
- Adolf Heyduk (1835–1923) – mieszkał tutaj od 1860 roku jako nauczyciel rysunku i kaligrafii. Gdy jego literacka sława przygasła, chętnie odwiedzał miejscowe winiarnie i apteki po ziołowe likiery. Wierzył, że jego obecność cieszy wszystkich, dlatego nie płacił za rachunki. Obecnie można zwiedzać jego secesyjne mieszkanie.
- Kateřina Neumannová (1973) – mistrzyni olimpijska w biegach narciarskich z ZIO w Turynie 2006, działaczka sportowa. Miłość do sportu zaszczepiła jej matka, nauczycielka wychowania fizycznego i biologii w Písku.
Nasza wskazówka
W rozdziale „Budziejowicka anabaza Szwejka” główny bohater wyrusza pieszo z Taboru do Czeskich Budziejowic, a jego wędrówka kończy się właśnie w Písku. Spróbuj ukończyć jego trasę według przewodnika, który jest dostępny dla turystów w mieście.
Wiesz to...
...Písek było pierwszym miejscem w Czechach, które posiadało stałe publiczne oświetlenie elektryczne? 23 czerwca 1887 roku František Křižík oświetlił centrum miasta, a radni później zakupili to innowacyjne rozwiązanie?
